Bolesław Barbacki żyje w pamięci mieszkańców Nowego Sącza przede wszystkim jako wybitny portrecista, ale tego znakomitego artystę cechowały również wszechstronne zainteresowania i pasje, dzięki którym stał się jedną z najbardziej zasłużonych osób w mieście. Wychowany w patriotycznej, wielodzietnej rodzinie, wzrastał w poczuciu odpowiedzialności i troski o innych, co sprawiło, że chętnie angażował się społecznie w działalność kulturalną, oświatową i charytatywną.  

Poza malarstwem najważniejszą dziedziną, w której spełniał się Bolesław Barbacki był teatr. Pierwsze spektakle, które organizował w 1917 r. na zlecenie „Czytelni Kobiet” cieszyły się dużym powodzeniem w związku z czym rok później wraz kolegami założył Towarzystwo Dramatyczne. Miało ono swoją siedzibę w budynku sądeckiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, gdzie do dyspozycji aktorów była scena, garderoby i biblioteka. Artysta był dowodzącym całej grupy: przygotowywał repertuar, był aktorem, reżyserem, scenografem i charakteryzatorem. Wśród premier, które przygotowywano co miesiąc znajdowały się sztuki czołowych polskich dramaturgów, a do udziału w spektaklach zapraszano czasem gościnnie zawodowych aktorów co podniosło rangę przedstawień. Trzon grupy stanowili przede wszystkim amatorzy. Barbacki stale poszukiwał lokalnych młodych talentów. Aktorką zdobywającą pod jego skrzydłami swoje pierwsze aktorskie doświadczenia była młodziutka Danuta Szaflarska. Oboje bardzo się polubili. Artysta parokrotnie ją portretował i wspierał finansowo gdy wyjechała rozwijać karierę w Warszawie. Towarzystwo Dramatyczne istniało do wybuchu II wojny światowej. Niezwykłą pamiątką po jego działalności jest pięć obrazów ze zbiorowymi portretami członków Towarzystwa autorstwa Bolesława Barbackiego, które znajdują się w zbiorach Muzeum Ziemi Sądeckiej w Nowym Sączu.   

W 1920 r. do aktywności teatralnej i malarskiej artysty dołączyła również praca pedagogiczna. Objął on wówczas posadę nauczyciela rysunków w Gimnazjum Żeńskim w Nowym Sączu i od początku mocno zaangażował się w życie szkoły. Praca ta przynosiła mu sporo satysfakcji, a swoim bezpośrednim stylem bycia i troskliwością zyskał sobie ogromną sympatię uczennic. Troszczył się także o ich sprawy bytowe oraz sytuację materialną toteż zdarzało się, że czasem własnymi środkami pieniężnymi pomagał tym najuboższym. Sprawa  możliwości kształcenia się dziewcząt z niższych warstw społecznych była dla niego tak istotna, że uczestniczył w tworzeniu trzyletniej krawieckiej Szkoły Przemysłowej Żeńskiej Towarzystwa Szkoły Ludowej (TSL), którą kierował od 1926 do 1937 r. Na potrzeby edukacji sam opracował podręczniki do geometrii wykreślnej i historii ubioru, a także pokrył niektóre koszty wyposażenia sal lekcyjnych np. w maszyny do szycia. Gdy w 1929 r. pierwsze absolwentki opuszczały szkołę, tym które nie mogły znaleźć pracy, umożliwił zarobek w założonej przez niego w tym celu Wytwórni Przemysłowej TSL, działającej jako spółdzielnia usługowa.    

Kolejnym polem społecznej działalności Bolesława Barbackiego był sport. Już jako gimnazjalista uczestniczył w zawodach organizowanych przez Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Nowym Sączu. Chociaż sam osiągał na tym polu raczej słabe wyniki, był wielkim miłośnikiem sportu, a w szczególności piłki nożnej. Od 1919 r. działał w zarządzie Towarzystwa, po czym w 1932 r. został jego prezesem i pełnił tę funkcję do 1939 r. Dzięki świetnemu zmysłowi organizatorskiemu i zaangażowaniu do pracy odpowiednich osób znacznie rozwinął działalność wychowawczą i sportową tej placówki. Przede wszystkim powierzył nadzór nad poszczególnymi sekcjami kompetentnym naczelnikom sportowym, przeorganizował i powiększył bibliotekę oraz archiwum „Sokoła”, a także otworzył świetlicę. Pod jego kierownictwem powstały również nowe sekcje sportowe: siatkówki, koszykówki, łyżwiarska, hokejowa itp. Jednakże najważniejszym celem jego działań była budowa stadionu piłkarskiego przy ul. Morawskiego. Projekt boiska, trybun i murowanego ogrodzenia przygotował sam Barbacki, który nadzorował także prace przy niwelacji terenu, wytyczaniu bieżni czy budowie muru. Niestety wybuch II wojny światowej uniemożliwił dokończenie tej inwestycji i tym samym organizację na nowym stadionie planowanego wielkiego zjazdu gniazd sokolich.  

Bolesław Barbacki związany był z Nowym Sączem całe życie i nigdy nie chciał z niego wyjeżdżać. Pomimo kariery, którą niewątpliwie zrobił w okresie międzywojennym, pozostał malarzem lokalnym, ściśle kojarzącym się z tym miastem. Jego działalność zarówno artystyczna jak i społeczna zapewniły mu jednak wśród mieszkańców wiecznie żywą pamięć i uznanie. 

Autor tekstu: Edyta Ross-Pazdyk

Bibliografia:

Sitek, Artysta Bolesław Barbacki – człowiek i dzieło, Nowy Sącz 1959, folder do wystawy TPSP w Nowym Sączu.

Sitek, Bolesław Barbacki – artysta, malarz i działacz społeczny, katalog wystawy TPSP „Stara Kordegarda” w Warszawie 1978.

M.T. Maszczak, „Bolesław Barbacki (1891-1941)”, Kraków 1990 

M.T. Maszczak, Galeria malarstwa Bolesława Barbackiego. Willa Maya w Nowym Sączu, Nowy Sącz 1991

Molenda, Bolesław Barbacki – moc tworzenia, [w:] „Bolesław Barbacki (1891-1941)”, t. 1, Nowy Sącz 2021, s. 7-19.

Ross-Pazdyk, Bolesław Barbacki – naśladowca natury i malarz ludzkich dusz, [w:] „Bolesław Barbacki (1891-1941)”, t. 1, Nowy Sącz 2021, s. 43-49.