Helena Donhaiser-Sikorska
1873-1945

Helena Donhaiser-Sikorska pochodziła z Krakowa i z tym miastem była związana przez całe życie
zawodowe. Była pierwszą kobietą w Galicji, która uzyskała tytuł doktora medycyny i wykonywała zawód
lekarza. W czasach przełomu XIX i XX wieku było to bardzo duże osiągnięcie, wymagające nie tylko opanowania
koniecznej wiedzy, ale też dowodzące odwagi i konsekwencji w walce o prawo do nauki.
Helena Donhaiser dorastała w czasach, kiedy dostęp kobiet do studiów wyższych nie był możliwy
lub był szczególnie utrudniony. Jednak dzięki nieustannym zabiegom organizacji kobiecych,
pojedynczych kobiet zdeterminowanych, aby uzyskać upragnione wykształcenie, a także
sprzyjającej im części opinii publicznej, kwestia ta była żywo dyskutowana i powoli pojawiły
się szanse na zmiany.
Edukacja młodej Heleny rozpoczęła się od szkoły ludowej i żeńskiego seminarium nauczycielskiego.
Przez roku uczestniczyła też w Wyższych Kursach dla kobiet dr Adriana Baranieckiego, dających
kobietom namiastkę kształcenia na poziomie uniwersyteckim. Aby zdobyć środki na własną naukę,
pracowała jako nauczycielka. W 1899 roku eksternistycznie zdała maturę, jako pierwsza kobieta w
Galicji.
Została słuchaczką wydziału filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jednak, kiedy tylko pojawiła się taka możliwość, Helena rozpoczęła studia na wydziale medycznym. W 1906 roku ukończyła studia zdobywając tytuł
doktora nauk medycznych. Zdobyła również honorowe wyróżnienie sub auspicis imperatoris
nadawane przez Cesarza Franciszka Józefa I.
Po ukończeniu studiów rozpoczęła pracę w zawodzie lekarza.

O randze promocji doktorskiej Heleny Donhaiser-Sikorskiej świadczy notatka prasowa informująca
o tym fakcie:

„Promocya pierwszej kobiety na doktora wszech nauk lekarskich.
W poniedziałek 2 b. m. odbyła się na naszym Uniwersytecie promocya na dra medycyny pani Heleny Donhaiser-Sikorskiej. Dotąd u nas nostryfikowały kobiety doktoraty zagraniczne. Pani S. ukończyła studya w kraju. Należy do falangi kobiet, które pierwsze odważyły się zdobywać uniwersytecką wiedzę i którym często przypadało w udziale potykanie się z niechęcią i powątpiewuniami w skuteczność pracy kobiecej w dziedzinie dotąd u nas uprzywilejowanej.”

Cytat z: Nowiny : dziennik ilustrowany dla wszystkich. R.4, 1906, nr 180
Z zasobów Jagiellońskiej Biblioteki Cyfrowej https://bj.uj.edu.pl/zasoby-cyfrowe/jbc

[GZ]

Dowiedz się więcej…

Wiele instytucji i organizacji zbierało oraz opracowywało informacje na temat Heleny Donhaiser-Sikorskiej i jej działalności. Poniżej zamieszczamy wybór treści dostępnych on-line. Jeśli zainteresowała Was ta postać – zachęcamy do zapoznania się z informacjami źródłowymi.

Życiorys bohaterki – Wikipedia: https://pl.wikipedia.org/wiki/Helena_Donhaiser-Sikorska

Artykuły przybliżające tło historyczne zdobycia przez kobiety praw wyborczych oraz prawa do
studiowania na uczelniach wyższych.
Autor: dr hab. Przemysław M. Żukowski
Kartki z dziejów UJ – Archiwum – Uniwersytet Jagielloński
Autor: Mateusz Drożdż
Co sto lat temu musiały znosić Polki, aby móc studiować | CiekawostkiHistoryczne.pl

W Muzeum UJ Collegium Maius prezentowana była wystawa pt. „I na co Paniom to wszystko? O
kobietach na Uniwersytecie Jagiellońskim”.
Więcej o wystawie i jej twórcach można przeczytać w artykule dostępnym pod linkiem: https://maius.uj.edu.pl/muzeum/wydarzenia/-/journal_content/56_INSTANCE_JabQMdnotnYG/11876392/157034157

Opracowanie: G. Zielińska