Profesor Stopa, wiele lat wcześniej zanim stał się profesorem i cenionym ekspertem w dziedzinie językoznawstwa i badaczem kultur afrykańskich, był Romkiem Stopą z Woli Batorskiej – chłopcem, który, jak każde dziecko ma marzenia, radości, ale i zmartwienia. Takim marzeniem wspominanym przez niego po latach były skrzypce. Postanowił, że kupi je za pierwsze samodzielnie zapracowane pieniądze. Natomiast jednym ze źródeł smutków była perspektywa rozstania z rodziną i życiem na wsi, w związku z wyjazdem do szkoły w Bochni. Być może wtedy jeszcze nie przeczuwał, że większość jego niemal stuletniego życia upłynie na uczeniu się i nauczaniu innych. Jednak właśnie w nauce odnalazł swoją drogę, która zaprowadziła go do odległych krajów i do kariery akademickiej. 

Nie sposób lepiej scharakteryzować profesora Romana Stopę niż określa go podtytuł książki wspomnieniowo-biograficznej „Spod chłopskiej strzechy na katedrę uniwersytetu” . Pisze on o sobie, że jest “człowiekiem opętanym muzyką, poezją, wsią i Buszmenami”.  

I chociaż nie ma tam wartkiej akcji, rodem z powieści przygodowych, to warto sięgnąć po tę biografię, aby lepiej poznać ciekawego człowieka, zrozumieć jego pasje i motywacje, które nim kierowały.   

Długie życie profesora Stopy wypełnione było pracą i to często ciężką pracą. Całą drogę edukacji i kariery przeszedł dzięki swojej ambicji i pracowitości. Talent do muzyki i języków, ale też ciekawość ludzi i świata były motorem, który pchał go w nieznane. Chociaż był człowiekiem spokojnym i raczej nieśmiałym, którego trudno byłoby nazwać przebojowym, odważył się na prowadzenie pracy badawczej w „na drugim końcu świata” i to w czasach, kiedy logistyka takiej wyprawy była znacznie trudniejsza niż obecnie.  

Początki 

Roman Stopa pochodził z Woli Batorskiej położonej w sąsiedztwie Puszczy Niepołomickiej. Wywodził się z dość zamożnej rodziny chłopskiej. Jego rodzice uważali, że dobre warunki życia ich dzieciom może dać wykształcenie, dlatego wspierali je w tym kierunku. Po zaliczeniu wstępnych lat nauki w szkole w Woli Batorskiej i w Niepołomicach, Romek został zapisany do gimnazjum w Bochni. Było to równoznaczne z przeprowadzką i rozłąką z rodziną, a także ukochanymi przez młodego Stopę zwierzętami i przyrodą. We wspomnieniach o swoich rodzicach i rodzeństwie zawsze opowiadał z czułością i wielkim szacunkiem, a o życiu w Woli – z sentymentem.
Oprócz rozwijania własnej wiedzy i umiejętności, już od początku wprawiał się w nauczaniu innych. Najpierw pomagając w nauce swoim szkolnym kolegom, później pracując jako korepetytor. Samodzielnie zapracowane w ten sposób pieniądze umożliwiały mu kontynuowanie edukacji, a także zakup upragnionych skrzypiec. Wybrał kształcenie filologiczne i humanistyczne. Równolegle rozwijał swoje muzyczne pasje. Pomimo pilności w nauce i przyszłemu profesorowi zdarzały się „upadki szkolne”. Przyznaje, że od koniec nauki w gimnazjum popadł w wagarowanie, jednak wrócił do szkoły i dalszą ciężką pracą udało mu się zrehabilitować, tak że maturę zdał z bardzo pomyślnym wynikiem. 

Następnie na rok trafił jako „przymusowy ochotnik” do armii austro-węgierskiej, z której niebawem zwolniono go ze względu na stan zdrowia. Był to czas I Wojny Światowej.  

Droga naukowa 

W 1915 roku rozpoczął studia na kierunku filologii klasycznej. Równolegle, aby zdobyć środki na utrzymanie, pracował w kopalni w Wieliczce. Nad jego rozwojem naukowym w czasie studiów czuwał profesor Jan Rozwadowski – słynny językoznawca. Po pięciu latach Stopa z powiedzeniem ukończył studia. Od tego momentu przez szereg lat pracował jako guwerner i nauczyciel. Podążając za pracą często zmieniał miejsce zamieszkania. Na mapie jego podroży były Kurozwęki, Częstochowa, Skierniewice, Mikołów, Nowy Targ, Żywiec. Pracę nauczyciela i czas poświęcany własnej rodzinie łączył ze zgłębianiem tajników języków afrykańskich, które stały się przedmiotem jego szczególnego zainteresowania. Przygotował wtedy swoją rozprawą naukową i w 1927 roku uzyskał tytuł doktorski. W czasie pobytu w Żywcu rozpoczął naukę języków mlaskowych ludów afrykańskich.
W 1933 roku pojechał do Hamburga przedstawić swoją kolejną pracę naukową ówczesnym autorytetom językoznawstwa. Praca zebrała dobre recenzje, co było początkiem przygody ze studiami afrykańskimi.